Με τον όρο εμμηνόπαυση εννοούμε την τελευταία έμμηνο ρύση (περίοδο)στην ζωή μιας γυναίκας. Πολλές φορές χρησιμοποιείται και ο όρος κλιμακτήριος για να δηλώσει την περίοδο κάποιων χρόνων μέχρι να σταματήσει τελείως η έμμηνος ρύση. Οι παράγοντες που καθορίζουν το πότε θα συμβεί η εμμηνόπαυση είναι γενετικοί και φυλετικοί. Ετσι ,πολλές φορές βλέπουμε σε γυναίκες της ίδιας οικογένειας (π.χ μητέρα-κόρη)να σταματά η έμμηνος ρύση περίπου στην ίδια ηλικία. Ο μέσος ηλικιακά όρος που παρατηρείται η εμμηνόπαυση είναι τα 51 έτη (Ενα 25% των γυναικών θα έχουν εμμηνόπαυση πριν τα 50 έτη,το 50 % θα έχουν γύρω στα 50 και ένα 25% θα έχουν εμμηνόπαυση μετά τα 50 έτη).
Ποιά είναι τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης?
Τα αρχικά συμπτώματα συνήθως είναι ανωμαλίες της εμμήνου ρύσης είτε με την μορφή των πιο συχνών περιόδων είτε με με την μορφή της αραίωσης (πχ περίοδος είτε κάθε 15 μέρες, είτε κάθε 3 μήνες). Παρόλο που το πιο πιθανό είναι να είναι φυσιολογικό σύμπτωμα εμμηνόπαυσης,εν τούτοις, αν μια γυναίκα παρατηρήσει έντονες και ακανόνιστες αιμορραγίες θα πρέπει να συμβουλευθεί οπωσδήποτε τον θεράπων ιατρό της για να μπει η σωστή διάγνωση.
Αλλα συμπτώματα μπορεί να είναι εξάψεις,νυχτερινοί ιδρώτες,ζάλη,ίλιγγος,αυπνία,αίσθημα ταχυκαρδίας,ξηρότητα κόλπου,πόνος κατά την επαφή (ατροφική κολπίτιδα), ατροφία δέρματος, αυξημένη πιθανότητα αρτηριοσκλήρυνσης και στεφανιαίας νόσου και τέλος οστεοπόρωση. Για την οστεοπόρωση, η απώλεια οστικής μάζας ειναι τάχιστη τα  τρία πρώτα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση και μετά μειώνεται έτσι ώστε μέσα σε 15 χρόνια φτάνει  στα ίδια ποσοστά με τον άνδρα. Η οστεοπόρωση μπορεί να μην έχει κανένα σύμπτωμα,μπορεί όμως να εκδηλωθεί με αρθραλγίες, μυαλγίες, κατάγματα και κύφωση (καμπούρα).
Ποιές γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο από οστεοπόρωση?
Οι πολύ λεπτές και  μικροκαμωμένες, οι καπνίστριες, αυτές που καταναλώνουν πάνω από δύο μερίδες αλκοόλ την ημέρα, αυτές που έχουν ιστορικό με πρόωρη εμμηνόπαυση, που κάνουν καθιστική ζωή και δεν γυμνάζονται καθόλου, που δεν προσλαμβάνουν με την διατροφή τους ικανοποιητική ποσότητα ασβεστίου και αυτές που έχουν έντονο οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης.
Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την εμμηνόπαυση και τα συμτώματα της?
Κατ αρχήν θα πρέπει η κάθε γυναίκα να δεχθεί την εμμηνόπαυση σαν μια φυσική εξέλιξη της αναπαραγωγικής της ηλικίας. Δεν σημαίνει ότι επειδή μια γυναίκα σταματά να βλέπει περίοδο τελειώνει και η ζωή της γενικά σαν γυναίκα. Ισα ισα πολλές γυναίκες απολαμβάνουν την ζωή τους περισσότερο σε αυτή την ηλικία, καθώς είναι μια περίοδος που μπορεί να επικεντρωθούν περισσότερο στον εαυτό τους και στον σύντροφο τους αφού τα παιδιά του θα έχουν ήδη μεγαλώσει και δεν θα τις χρειάζονται πλέον, και επίσης δεν υπάρχει και ο φόβος για μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη !
Ας πάρουμε τώρα τα συμπτώματα ξεχωριστά.
Οσον αφορά τις ανωμαλίες της περιόδου ανάλογα με το τι είναι και πόσο απασχολεί την γυναίκα θα πρέπει να συζητήσει με τον γιατρό της αν θα πάρει θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, που είναι συνδιασμός οιστρογόνων και προγεστερόνης και μπορεί να δοθεί είτε από το στόμα,είτε διαδερμικά(σαν πάτσια)είτε σαν εμφύτευμα,είτε τοπικά στον κόλπο(μόνο οιστρογόνα). Νεώτερες μελέτες συνιστούν την λήψη ορμονοθεραπείας, αν δεν υπάρχει φυσικά αντένδειξη (πχ.ιστορικό καρκίνου του μαστού ή του ενδομητρίου,θρόμβωση κλπ) μέχρι και πέντε χρόνια χωρίς να αυξάνει η πιθανότητα για την γυναίκα να εμφανίσει καρκίνο του μαστού. Επειδή η ορμονοθεραπεία θα βοηθήσει και στα άλλα συμπτώματα της κλιμακτηρίου (εκτός από την ρύθμιση του κύκλου)θα πρέπει  η γυναίκα να συζητήσει εκτενώς τις επιλογές της με τον γιατρό της.
Οι εξάψεις, οι νυχτερινοί ιδρώτες κλπ μπορεί να αντιμετωπιστούν με την λήψη φυτοοιστρογόνων και βιταμινών με εκχυλίσματα φυτών όπως είναι το κόκκινο τρυφίλλι, που φαίνεται να βοηθούν σε μεγάλο αριθμό γυναικών.
Η οστεοπόρωση αντιμετωπίζεται με ειδικές θεραπείες που θα συστήσει ο γιατρός, όμως η πρόληψη είναι στο χέρι της κάθε γυνάικας. Πρέπει από τη εφηβεία η γυναίκα να μάθει να προσλαμβάνει με την διατροφή της αρκετή ποσότητα ασβεστίου με την μορφή γαλακτοκομικών προιόντων. Στην εμμηνόπαυση συστήνεται η λήψη τουλάχιστον 1500mg ασβεστίου (4-5 μερίδες γαλακτοκομικών). Επίσης πρέπει η εμμηνοπαυσιακή γυναίκα να ασκείται(περπάτημα 30 λεπτών τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα)
Τα τοπικά συμπτώματα στον κόλπο (ξηρότητα,πόνος στην επαφή, ατροφική ουρηθρίτιδα)αντιμετωπίζονται με την χρήση τοπικών ενυδατικών είτε με την μορφή υποθέτων,είτε με την μορφή τζελ. Αν αυτά δεν έχουν αποτέλεσμα τότε δοκιμάζουμε και τα τοπικά οιστρογόνα σε μορφή υπόθετου ή κρέμας. Αν και αυτά δεν έχουν αποτέλεσμα και η γυναίκα υποφέρει τώρα έχουμε στα χέρια μας  καινούρια όπλα για την αντιμετώπιση της ατροφίας της περιοχής και αυτά είναι τα ιατρικά εξιδικευμένα laser που υπάρχουν.
Η δική μου εμπειρία  αφορά το  Mona Lisa laser,το οποίο δρα τοπικά και αναπαραγάγει το κολλαγόνο που υπάρχει στις βαθύτερες στιβάδες του κόλπου με αποτέλεσμα  να γίνεται μια ανάπλαση τοπική του κόλπου. Επίσης βοηθά και σε νεώτερες γυναίκες με ελαφρά ακράτεια ούρων ή με δυσχρωμίες στην περιοχή. (Για περισσότερες πληροφορίες μπορεί  όποιος θέλει να μπει στην πιο κάτω ιστοσελίδα www.monalisatouch.com)
Συμπερασματικά θα έλεγα ότι η εμμηνόπαυση είναι μεν μια δύσκολη περίοδος για την ζωή κάθε γυναίκας όμως με τα σύγχρονα μέσα αντιμετώπισης των συμπτωμάτων που έχουμε σαν γιατροί στην διάθεση μας, μπορεί η κάθε γυναίκα να την αντιμετωπίσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Δεν πρέπει φυσικά να ξεχνάμε την στήριξη που θα πρέπει να έχει και από την οικογένεια της και το στενό της περιβάλλον. Οπως λέω με χαμόγελο στις ασθενείς μου - Ειναι η δεύτερη  σας εφηβεία - Αντιμετωπίστε την με υπομονή και μεγάλες δόσεις χιούμορ!
 
Δρ Αφροδίτη Ελισσαίου - Ξενοφώντος
 
Γυναικολόγος-Μαιευτήρας
KYD PROFILE: CLICK HERE