Η έντονη καθημερινότητα, το άγχος αλλά και οι φοβίες που αντιμετωπίζουν οι περισσότεροι άνθρωποι στις μέρες μας είναι από τους κυριότερους λόγους που δικαιολογημένα μπορεί να χαρακτηριστεί η εποχή που ζούμε σαν η «εποχή του πανικού».
Ο όρος κρίση πανικού αναφέρεται στην έντονη αντίδραση του ατόμου απέναντι στο άγχος, η οποία κλιμακώνεται σε ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα με την συνοδεία συγκεκριμένων συμπτωμάτων.
Στις περιπτώσεις που οι κρίσεις είναι επαναλαμβανόμενες τότε μιλάμε για διαταραχή πανικού η οποία εντάσσεται στη κατηγορία των αγχώδων διαταραχών. Μετά από το πρώτο επεισόδιο το άτομο ζει συνεχώς με ένα έντονο φόβο και άγχος ότι αυτό θα του ξανασυμβεί, κάτι το οποίο δυσχεραίνει και αλλάζει κατά πολύ την καθημερινότητά και τον τρόπο ζωής του.
 
Προσοχή, ο πανικός δεν προειδοποιεί και κτυπά χωρίς να δώσει κάποιο σημάδι ! Συνδέεται όμως με συγκεκριμένες καταστάσεις, για παράδειγμα μπορεί να εκδηλωθεί σε μια περίοδο αλλαγής που το άτομο μπορεί να βιώνει μεγάλη ένταση, άγχος ή ακόμα και θλίψη. Η κρίση πανικού μπορεί να κρύβει κάποια ψυχογενή αίτια (ακόμα και αν το άτομο δεν το γνωρίζει) και να αποτελούν σύμπτωμα κατάθλιψης ή φοβίας. Μπορεί όμως να συμβεί και το αντίθετο, δηλαδή μια φοβία να ξεκινήσει λόγω της κρίσης πανικού.   
 
Τα συμπτώματα που βιώνει κάποιος κατά την κρίση είναι τόσο έντονα σε σημείο που φοβάται ότι θα πάθει έμφραγμα ή θα πεθάνει εκείνη την στιγμή. Τα συμπτώματα αυτά είναι το ίδιο ενοχλητικά κάθε φορά που εκδηλώνεται μια κρίση και δεν αλλάζουν σε σχέση με τη συχνότητα της, δηλαδή το άτομο βιώνει τον ίδιο φόβο ακόμα και αν παθαίνει κρίσεις πανικού 4 φορές την εβδομάδα.
 
Τα συμπτώματα διαχωρίζονται σε σωματικά και ψυχολογικά. Οι σωματικές εκδηλώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν: δύσπνοια, ταχυπαλμία, εφίδρωση, τρέμουλο, εξάψεις, ξηροστομία, μούδιασμα στα άκρα, πόνος στο στομάχι, ναυτία, τάση για εμετό. Οι ψυχολογικές εκδηλώσεις έχουν να κάνουν κυρίως με τον φόβο ότι το άτομο χάνει τον έλεγχο της κατάστασης δηλαδή δεν μπορεί να κάνει κάτι για να το σταματήσει, ψυχολογική κούραση, νευρικότητα, φόβος για θάνατο, δυσκολία συγκέντρωσης, κατάθλιψη. Παρά το γεγονός ότι η κρίση συνήθως διαρκεί γύρω στα 3 -10 λεπτά,  τα συμπτώματα της κρατούν πολύ περισσότερο.
 
Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες οι όποιοι συντείνουν στην εκδήλωση μιας κρίσης πανικού. Το άτομο θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη του την στιγμή που παθαίνει την κρίση και να μπει στην διαδικασία να ψάξει και να βρει τι είναι αυτό που το πυροδοτεί. Ο οργανισμός κρούει το καμπανάκι κινδύνου και προσπαθεί να «ταρακουνήσει» το άτομο ώστε να δει την πραγματικότητα.
 
Αρκετό και μη διαχειρίσιμο άγχος, πίεση, σύγχιση, καταπιεσμένα και διφορούμενα συναισθήματα του τύπου «άλλα θέλω και άλλα κάνω», στοιβαγμένα "πρέπει" που στην πραγματικότητα δεν  εξυπηρετούν πουθενά, είναι κάποιες από τις καλά κρυμμένες αιτίες που το άτομο χρειάζεται να βρει και στην συνέχεια να λύσει.
 
«Σε τι με εξυπηρετεί τελικά ο πανικός μου;». Αυτή είναι μια άλλη ερώτηση που καλείται το άτομο να απαντήσει για να καταφέρει να απαλλαγεί οριστικά από τον συχνό επισκέπτη του.  
 
Οι ελαφριές κρίσεις πανικού σε μια φορτισμένη κατάσταση δεν αποτελούν διαταραχή και μπορούν να αντιμετωπιστούν με την στήριξη συγγενών και φίλων. Όταν όμως οι κρίσεις είναι συχνές και δυσχεραίνουν την καθημερινότητα του ατόμου τότε θα πρέπει να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό.
 
Η χρήση φαρμάκων (αντικαταθλιπτικών και ηρεμιστικών) μπορεί να βοηθήσει την κατάσταση αλλά δεν λύνει οριστικά το πρόβλημα.  Η ψυχοθεραπεία είναι πιο χρονοβόρα και επίπονη αφού το άτομο θα πρέπει να ψάξει και να βρει τα πραγματικά αίτια που κρύβονται πίσω από το άγχος του. Μέσω της ψυχοθεραπείας ο θεραπευόμενος  καλείται να κάνει οριστικές αλλαγές στη ζωή του, να αποδυναμώσει τις αρνητικές σκέψεις και συμπεριφορές του αλλά ίσως και να χρειαστεί να απομακρυνθεί από άτομα τα οποία του προκαλούν αρνητικά συναισθήματα.   
 
Πολύ σημαντικό να έχετε υπόψη σας ότι για κάποιο άτομο που παίρνει φάρμακα δεν είναι καθόλου εύκολο αλλά ούτε και συστήνεται να τα σταματήσει αμέσως. Ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής με ψυχοθεραπεία είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για την μείωση  αλλά και εξαφάνιση των κρίσεων.
 
Φανταστείτε να θέλετε να πάτε για ύπνο και να ακούτε ένα έντονο θόρυβο ο οποίος δεν σας αφήνει να κοιμηθείτε. Αυτό που κάνετε αρχικά είναι να κλείσετε την πόρτα του υπνοδωματίου για να  μην ακούτε τον θόρυβο για να μπορέσετε να κοιμηθείτε έστω για λίγο.
 
Τα καταφέρνετε αλλά δεν εξαφανίζετε τον θόρυβο. Ο θόρυβος υπάρχει και είναι ενοχλητικός ακόμα και όταν ξυπνάτε, δεν μπορείτε όμως να είστε συνέχεια στο δωμάτιο με κλειστή την πόρτα. Θα πρέπει να βρείτε από πού έρχεται ο θόρυβος αυτός και να φτιάξετε ή να κλείσετε τελείως το μηχάνημα που τον προκαλεί. Για κάποιους μπορεί η διαδικασία αυτή να είναι πιο εύκολη για κάποιους άλλους πιο δύσκολη. Εξαρτάται από πολλά. Πόσο εύκολα είναι να βρω από πού έρχεται ο θόρυβος αυτός; Ο θόρυβος είναι μέσα ή έξω από το σπίτι; Αν είναι έξω χρειάζομαι περισσότερο χρόνο μέχρι να το ανακαλύψω. Χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να το βρω. Και αν είναι από το ψυγείο; Το βρήκα εύκολα αλλά δεν μπορώ απλά να σβήσω την πρίζα αφού θα χαλάσουν τα τρόφιμα που έχω μέσα.  Θα χρειαστεί λοιπόν να το φτιάξω καλώντας κάποιον ειδικό.
 
Αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι ότι από την στιγμή που ξεκινήσετε την προσπάθεια σημαίνει ότι είστε έτοιμοι να απαλλαγείτε από αυτό που σας ταλαιπωρεί και να δώσετε στον εαυτό σας την «ησυχία» που του αξίζει.
 
Θόρυβος – κρίση πανικού,
Πόρτα – φάρμακα.
Διαδικασία να βρω από πού προέρχεται ο θόρυβος – διαδικασία ψυχοθεραπείας.
 

Ειρήνη Κουρουκλάρη
Κλινική Ψυχολόγος (Αρ. Άδειας 443) | Κέντρο Κλινικής Ψυχολογίας
KYD Profile: https://www.knowyourdoctor.com.cy/doctors/3341-clinical-psychologist-irini