Οι Ζυγοαποφυσιακές αρθρώσεις (facet joints) είναι οι δομές οι οποίες συνδέουν μεταξύ τους σπονδύλους,  δίνουν ελαστικότητα στη σπονδυλική στήλη επιτρέπουν την κάμψη και τη στροφή του κορμού και προστατεύουν από την ολίσθηση ενός σπονδύλου πάνω στον άλλο. Κάθε άρθρωση περιβάλλεται από ένα θύλακα ο οποίος την λιπαίνει καθώς και από ένα αριθμό συνδέσμων οι οποίοι της παρέχουν σταθερότητα. Οι ζυγοαποφυσιακές αρθρώσεις νευρώνονται από το οπίσθιο τμημα της νευρικής ρίζας, ερεθισμός του οποίου απο φλεγμονή ή άλλη αιτία προκαλεί την έκλυση πόνου.
‘Οπως όλες οι αρθρώσεις του σώματος έτσι και οι ζυγοαποφυσιακές αρθρώσεις μπορεί να υποστούν εκφυλιστικές αλλοιώσεις και να αναπτύξουν οστεοαρθρίτιδα.Όπως και στις μεγαλύτερες αρθρώσεις έτσι και σε αυτή την περίπτωση οι μή φυσιολογικές στάσεις του κορμού προδιαθέτουν στην ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας λόγω της μή ομοιόμορφης και συμμετρικής κατανομής των δυνάμεων. Στα πιο προχωρημένα στάδια της οστεοαρθρίτιδας των αποφυσιακών αρθρώσεων παρατηρείται πλήρης απώλεια του χόνδρου, δημιουργία κύστεων και ψευδοκύστεων μεσα στο οστό, σκλήρηνση του οστού και δημιουργία οστεοφύτων. Η φλεγμονή που προκαλείται στην περιοχή των αρθρώσεων λόγω της οστεοαρθρίτιδας προκαλεί την έκκριση κυτοκίνων οι οποίες είναι υπεύθυνες για την πρόκληση του χαρακτηριστικόυ πόνου.
Το σύνδρομο των ζυγοαποφυσιακών αρθρώσεων έχει αναγνωριστεί από το 1933 (Dr. Ghormley) και έχει λάβει την ανάλογη προσοχή από το 1976. Ο ορισμός (Facet Joint Syndrome) περιλαμβάνει το σύνολο των συμπτωμάτων τα οποία προέρχονται από τις ζυγοαποφυσιακές αρθρώσεις λόγω δυσλειτουργίας και οστεοαρθρίτιδας.
Τα σημαντικότερα συμπτώματα του συνδρόμου των ζυγοαποφυσιακών αρθρώσεων είναι τα ακόλουθα

πόνος στην μέση (οσφυαλγία)
πόνος ο οποίος επιδεινώνεται με την παρατεταμένη ακινησία και βελτιώνεται με την κίνηση (μπορεί να είναι πιο έντονος τις πρωινές ώρες και να βελτιωνεται σιγά σιγά μετά την έξοδο από το κρεββάτι και την κινητοποίηση)
επιδείνωση του πόνου κατά την έκταση του κορμού και τη στροφή
αντανάκλαση του πόνου στην οπίσθια επιφάνεια των μηρών

Η έκταση του κορμού και η στροφή προκαλεί πίεση των αρθρώσεων και πρόκληση του πόνου ο οποίος συνήθως εμφανίζεται στην μέση, στους γλουτούς και αντανακλάται στη βουβωνική χώρα και την οπίσθια επιφάνεια των μηρών. Πολύ συχνά οι ασθενείς αισθάνονται πόνο και δυσκαμψία τις πρωινές ώρες συμπτώματα τα οποία βελτιώνονται κατά τη διάρκεια της μέρας.
 
Η θεραπέια του συνδρόμου των ζυγοαποφυσιακών αρθρώσεων περιλαμβάνει τα ακόλουθα.

φαρμακευτική αγωγή : αντιφλεγμονώδη και μυοχαλαρωτικά
φυσιοθεραπεία
αποφυγή δραστηριοτήτων και στάσεων του σώματος που επιβαρύνουν ην σπονδυλική στήλη
facet joint blocks: καθοδηγούμενη από ακτινογράφο έγχυση αναισθητικών και στερεοειδών στις ζυγοαποφυσιακές αρθρώσεις
facet radiofrequency ablation: ελάχιστα επεμβατική μέθοδος η οποία εκτελείται με τοπική αναισθησία και κάτω από την καθοδήγηση ακτινογράφου. Περιλαμβάνει την πρόκληση βλάβης και έτσι αναισθησίας στο νεύρο που νευρώνει την ζυγοαποφυσιακή άρθρωση με τη βοήθεια ραδιοκυμμάτων
Χειρουργική επέμβαση στην περίπτωση που όλα τα προηγούμενα θεραπευτικά μέτρα αποτύχουν και τα συμπτώματα επιμένουν 

Η σωστή διατροφή, η αποφυγή του καπνίσματος και η διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους αποτελούν τα βασικότερα μέτρα για την πρόληψη του συνδρόμου. 

By Dr. Petros Stylianou MD,MSc (Neurosurgeon, Brain and Spine Surgeon)
https://www.knowyourdoctor.com.cy/component/content/article/22-doctors/2936-petros-stylianou-md-msc