Η εφηβεία είναι μια περίοδος όπου παρατηρούνται αλλαγές στην συμπεριφορά των έφηβων σε σχέση με την παιδική ηλικία. Επίσης οι έφηβοι διαφέρουν αρκετά από τους ενήλικες και για αυτό πολλές φορές οι έφηβοι έρχονται σε διαμάχη με τους γονείς τους. Ένα από τα πράγματα που διαφέρει στους έφηβους είναι η παρορμητικότητα και η αναζήτηση ευχαρίστησης. Σύμφωνα με έρευνες οι λόγοι αυτής της διαφοράς είναι βιολογικοί.
Αυτό σημαίνει πως ο έφηβος δεν μπορεί να ελέγξει τις παρορμήσεις του καθώς βιολογικά είναι προδιατεθειμένος να αναζητά ευχαρίστηση. Εξελικτικά η εφηβεία είναι μια περίοδος που το άτομο έβρισκε το ταίρι του για αναπαραγωγή και ο τρόπος το οποίο το έβρισκε είναι αποδεικνύοντας την αξία του μέσα από αναγνώριση των ομότιμων του. Για να έρθει αυτή η αναγνώριση πολλές φορές έπρεπε να λειτουργά με τρόπους παρορμητικούς και ριψοκίνδυνους με σκοπό να διασφαλίσει την αναπαραγωγή των γονιδίων του. Αφού κατάφερνε να αναπαραχθεί σημασία είχε η διατήρηση της οικογένειας του αντιμετωπίζοντας κινδύνους της εποχής. Έτσι και ο εγκέφαλος μας σαν άνθρωποι διαμορφώθηκε για να ενισχύσει αυτό το μηχανισμό αναπαραγωγής. Το σημείο του εγκεφάλου που ονομάζεται περιοριστικό σύστημα είναι υπεύθυνο για τα συναισθήματα και την επιβράβευση.
Αυτό το σημείο του εγκεφάλου αναπτύσσεται πολύ περισσότερο στην εφηβεία σε σχέση με τον προμετωπιαίο φλοιό που είναι υπεύθυνος να περιορίζει την αναζήτηση ευχαρίστησης από το περιοριστικό σύστημα. Ο προμετωπιαίος φλοιός αναπτύσσεται πλήρως γύρος τα 25 χρόνια ζωής ενός ατόμου. Έτσι μέχρι να υπάρξει αυτή η ανάπτυξη και να μπορέσει το εγκεφαλικό μας σύστημα να ρυθμίσει την αναζήτηση ευχαρίστησης οι περισσότεροι από εμάς ζητούμε δραστηριότητες που θα απελευθερώσουν ντοπαμίνη στο περιοριστικό μας σύστημα.
Έτσι και οι έφηβοι και νέοι αναζητούν στιγμιαία ευχαρίστηση παρά την παράταση μιας ευχάριστης στιγμής για να αποτρέψουν κάποιο κίνδυνο ή να έχουν μακροπρόθεσμο κέρδος. Αν και τα αίτια της παρορμητικής συμπεριφοράς τον εφήβων είναι βιολογικά υπάρχουν κάποια πράγματα τα οποία μπορούν να εφαρμόσουν οι γονείς για να αντισταθμίσουν αυτή την ανάγκη του έφηβου για στιγμιαία ικανοποίηση. Για να διαμορφώσουμε σωστές συμπεριφορές στην εφηβεία σημαντικό είναι να επιβραβεύουμε σωστές συμπεριφορές παρά να τιμωρούμε παραβατικές συμπεριφορές καθώς βιολογικά ο έφηβος είναι πολύ πιο επιρρεπείς στην επιβράβευση.
Σημαντικά είναι και τα όρια από την αρχή της εφηβείας. Αυτά τα όρια πρέπει να είναι ξεκάθαρα και διαπραγματεύσιμα αφού ο έφηβος μεγαλώνει. Τα όρια αυτά πρέπει να διατηρούνται και να διαμορφώνονται μόνο μέσω διαπραγμάτευσης. Σημαντικό είναι να μην δημιουργείτε περαιτέρω άγχος στους εφήβους καθώς αυτό πυροδοτεί το περιοριστικό σύστημα αναγκάζοντας τους έφηβους να συμπεριφερθούν παρορμητικά. Με τα επίπεδα άγχους και διέγερσης μειωμένα ο έφηβος έχει την δυνατότητα να συμπεριφερθεί ‘σωστά’ και σαν ενήλικες πρέπει να κρατήσουμε την πίστη μας στην σωστή κρίση του εφήβου. Πριν αφήσετε το έφηβο παιδί σας να πάρει μια απόφαση ή ακόμα να κάνει μια συζήτηση σιγουρευτείτε ότι δεν είναι σε διέγερση και τα επίπεδα άγχους του είναι ρυθμισμένα.
