Ο όρος φοβία μπορεί να περιγράψει την έντονη ανησυχία, το άγχος αλλά και την εμμονή ενός ατόμου που επηρεάζει άμεσα την λειτουργικότητα του παρότι στη πραγματικότητα δεν υπάρχει κανένας αληθινός κίνδυνος, ή ακόμα και αν υπάρχει, οι πιθανότητες για να πραγματοποιηθεί αυτό που φαντάζεται στο μυαλό του είναι ελάχιστες έως ανύπαρκτες.

Στο σημείο αυτό χρειάζεται να ξεκαθαριστεί ότι η φοβία και ο φόβος δεν είναι το ίδιο πράγμα και ούτε έχουν την ίδια χρησιμότητα. Ο φόβος είναι ένας μηχανισμός προειδοποίησης για κάποιον πραγματικό, επερχόμενο κίνδυνο και έχει σαν κύριο σκοπό του να προστατεύσει το άτομο. Φανταστείτε τη ζωή σας χωρίς φόβο, νομίζετε ότι θα καταφέρνετε να ζούσατε για πολύ; Είναι επειδή φοβάστε που δεν βάζετε το χέρι σας στη φωτιά.

Είναι επειδή φοβάστε που δεν πηδάτε από τον τρίτο όροφο μιας πολυκατοικίας. Είναι επειδή φοβάστε που δεν μπαίνετε σε ένα κλουβί μαζί με ένα λιοντάρι. Ενώ λοιπόν ο φόβος σας προφυλάσσει, η φοβία είναι μια δυσλειτουργική αντίδραση απέναντι σε ένα μη υπαρκτό κίνδυνο και δεν σας προσφέρει καμία πραγματική προστασία. Ο Κώστας είναι 43 χρόνων, διευθυντικό στέλεχος σε μια διεθνής εταιρία. Τα τελευταία 10 χρόνια, χωρίς να έχει κάποια προηγούμενη εμπειρία που να δικαιολογεί τη φοβία του, φοβάται να ταξιδέψει. Μόνο και μόνο στην ιδέα ενός ταξιδιού με αεροπλάνο πανικοβάλλεται.

Το προηγούμενο μήνα έχει χάσει ακόμα μια προαγωγή αφού δεν μπόρεσε να ταξιδέψει στο εξωτερικό για να παρευρεθεί σε σημαντικές συναντήσεις που αφορούσαν την δουλειά του. Στο σπίτι δε, αυτή η συμπεριφορά του οδηγεί σε τσακωμούς με τη γυναίκα του που λατρεύει τα ταξίδια και δυσανασχετεί. Τα δυο του παιδιά επίσης γκρινιάζουν αφού επιθυμούν ένα οικογενειακό ταξίδι στη Ντίσνεϊλαντ, όπως τους υποσχέθηκε εδώ και τρία χρόνια.

Τελικά ο Κώστας αποφασίζει να επισκεφτεί έναν ειδικό για να αντιμετωπίσει την συγκεκριμένη του φοβία. Ο Γιάννης, 37 χρόνων, επίσης φοβάται τα αεροπλάνα. Εργάζεται σαν σερβιτόρος σε μια ταβέρνα στο χωριό του. Ταξίδεψε μια, δυο φορές στη ζωή του όταν ήταν νεότερος και αυτό ήταν όλο. Η γυναίκα του δεν ταξίδεψε ποτέ όμως δεν έχει τέτοια επιθυμία. Τα παιδιά του αρκούνται να βλέπουν χώρες και τοπία μέσω της τηλεόρασης και είναι πολύ χαρούμενα και ικανοποιημένα με τις Κυριακάτικες εκδρομές με το αυτοκίνητο στα γειτονικά χωριά μαζί με τους γονείς τους. Στις πιο πάνω περιπτώσεις υπάρχει η ίδια φοβία σε δυο διαφορετικά άτομα.

Το σίγουρο είναι ότι τόσο ο Κώστας όσο και ο Γιάννης βιώνουν τα ίδια τρομακτικά συναισθήματα, στον άκουσμα ενός ταξιδιού με αεροπλάνο, αλλά η φοβία τους δεν επηρεάζει στον ίδιο βαθμό τη λειτουργικότητα της ζωής τους. Αυτό φανερώνει ότι δεν χρειάζονται όλες οι φοβίες θεραπεία αλλά μόνο αυτές που αναγκάζουν το άτομο να αποκόβεται από δραστηριότητες που θα απολάμβανε να κάνει ή που τον εμποδίζουν στο καθημερινό τρόπο λειτουργίας του με αποτέλεσμα να μην τον αφήνουν να εξελιχθεί.

Πότε είναι καλό να επισκεφτείτε ένα ψυχολόγο σχετικά με τις φοβίες σας; Όταν έρθει η στιγμή που αισθάνεστε ότι η φοβία σας καταντά τόσο κουραστική και ανυπόφορη, που σας στερεί σημαντικά πράγματα από τη ζωή σας, τότε θα ήταν καλό να πάρετε την απόφαση να επισκεφτείτε ένα ψυχολόγο και να ζητήσετε βοήθεια. Πίσω από κάθε φοβία υπάρχει κάτι πιο βαθύ, το οποίο χρειάζεται σιγά σιγά να ξεθαφτεί και να βγει στην επιφάνια. Η ψυχοθεραπεία είναι ο πιο κατάλληλος και ασφαλής τρόπος για να αντιμετωπίσει κανείς τη φοβία του.

Με την βοήθεια του ψυχολόγου θα ξετυλίξετε το μπλεγμένο κουβάρι και θα δείτε τι είναι τελικά αυτό που πραγματικά φοβάστε. Να θυμάστε πως όλοι οι άνθρωποι φοβούνται κάτι. Το θέμα δεν είναι να μην φοβάστε τίποτα αλλά να μπορέσετε να διατηρήσετε το συναίσθημα αυτό σε μια ισορροπία. Στόχος της θεραπείας δεν είναι να καταφέρει κανείς να μην φοβάται τα αεροπλάνα αλλά να καταφέρει να ταξιδέψει με αεροπλάνο παρά το φόβο του.

Για θέματα που σας απασχολούν μπορείτε να επικοινωνήσετε με την ψυχολόγο.

Ειρήνη Κουρουκλάρη Εγγεγραμμένη Κλινική Ψυχολόγος

Κέντρο Κλινικής Ψυχολογίας & Μελετών Ψυχικής Υγείας

Τηλ. 22250690, 99994727